:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data104885107-890fac.jpg)
Zangeres en gitarist Romy (Madley Croft), bekend als frontvrouw van The xx.
N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Interview
Romy Madley Croft Het eerste solo-album van zangeres Romy Madley Croft (The xx) klinkt als de soundtrack van een uitgaansnacht. Ze koos voor dance omdat ze dat als tiener gemist had. „Lesbische zangeressen als Fiona Apple en k.d. Lang waren altijd singer-songwriters of folkzangeressen.”
Romy Madley Croft, bekend als zangeres/gitarist van The xx, maakte haar eerste solo-album, Mid Air. De eerste woorden van het openingsnummer zijn veelzeggend. Prevelend, als een instructie aan de technicus, horen we haar zeggen „Can you turn it up a bit more?”. Vanaf dat schuchtere moment klinken de nummers op Mid Air uitbundig en zinderend. Madley Croft (34, Londen) zingt over haar persoonlijk leven, en koos als begeleiding voor minder gitaar dan bij The xx en meer elektronica die wiekt, opstijgt en weer zacht neerdaalt, als soundtrack van een uitgaansnacht.
Vandaag, op een zomerse middag, zit Madley Croft enigszins bleek op een bankje in Amsterdam. Ze is op interview-tournee, maar doet tussendoor ook optredens als dj („Voor de lichaamsbeweging”). Gisteravond stond ze nog tot laat te draaien op een druk bezocht straatfeest in Brussel.
In november treedt ze op in Paradiso, haar eerste Nederlandse solo-concert. Zo begint Madley Croft een nieuwe muzikale carrière. Vanaf 2009 bereikte haar band The xx een groot publiek met hun bedwelmende muziek, waarin haar ‘surf’-gitaar, gecombineerd met de sluimerende dance-beats, een prominente rol had. Ze had het trio opgericht met schoolvrienden Oliver Sim (zang) en producer Jamie xx.
De groep bestaat nog steeds, maar ze is blij om „weer opnieuw te beginnen”, zegt ze. De beginperiode van The xx is uit haar geheugen verdwenen. Het succes zorgde voor een ommekeer in hun leven, ineens waren ze internationaal gewaardeerde muzikanten die overal konden optreden. „Maar de opwinding daarover kan ik me niet herinneren. Als ik praat met Oliver kan hij veel meer over die tijd vertellen dan ik”, zegt Madley Croft.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2017/01/1201culbandxx.jpg)
Gat in haar geheugen
Het gat in haar geheugen ontstond toen haar vader in 2011 plotseling overleed. Haar moeder was overleden toen ze elf was en ze heeft geen broers en zussen. „We waren op tournee toen mijn vader stierf. Het was een verwarrende tijd, verdriet en vrolijkheid liepen door elkaar heen. Zozeer dat ik het achteraf als een grijze periode ervaar.”
Haar tweede begin heeft Madley Croft zorgvuldig aangepakt. In 2018 begon ze in de studio te musiceren met steeds andere producers, om te kijken bij wie ze het best paste. Ze wilde graag samenwerken met een vrouwelijk team muzikanten en schrijvers. Maar uiteindelijk koos ze het mannelijke gezelschap van Stuart Price (bekend van Madonna) en Fred Gibson alias Fred Again, die rond die tijd zelf populair begon te worden met zijn dancetracks. Madley Croft bracht de twee bij elkaar en het klikte.
Met zijn drieën construeerden ze de dance-tracks, waarbij Madley Croft voller en feestelijker klinkt dan ooit. Ze zingt over haar liefde voor vrouwen, bezingt haar echtgenote en de lesbische cultuur. Eindelijk voelt ze de vrijheid om het daarover te hebben. „Tien jaar geleden had ik dit niet gedurfd. Nu ben ik ouder en voel ik me zekerder.” De houding van jongere queer artiesten heeft daaraan bijgedragen. „Zij zijn uitgesproken en vrijmoedig. Dat was ik eerst niet, maar nu wel. Ik bewonderde hun openheid.”
Voor haar eerste solo-album koos ze nadrukkelijk voor dance. „Juist omdat ik dat als tiener gemist heb. Lesbische zangeressen destijds waren altijd singer-songwriters of folkzangeressen, zoals Fiona Apple, k.d. Lang, Tracy Chapman. Toen ik hun liedjes voor het eerst hoorde, was ik blij dat er eindelijk vrouwen waren die het hadden over ‘she’ en ‘her’ in plaats van ‘him’ en ‘he’.”
Maar toen Madley Croft het uitgaan ontdekte en queer-clubs bezocht, werd daar uitsluitend de mannelijke homoseksualiteit bezongen. „Daarom wilde ik die twee aspecten van mezelf nu samenbrengen: mijn homoseksualiteit en mijn liefde voor clubmuziek.”
Ik ben niet de beste danseres ter wereld, ik dans vooral in mijn eigen huiskamer
In de clubs in Londen waar ze graag kwam, begon ze rond haar zeventiende als dj. „Op die leeftijd durfde ik niet te dansen, ik voelde me heel opgelaten. Daarom paste dj’en goed bij mij. Ik wil graag deel uit maken van de sfeer, en kijken naar iedereen die danst.” Inmiddels voelt ze zich vrijer om haar „lichaam te laten bewegen”, zegt ze. „Al ben ik nog altijd niet de beste danseres ter wereld, en ook niet bepaald de gangmaker. Ik dans vooral in mijn eigen huiskamer.”
Een hoogtepunt op Mid Air is het nummer ‘Enjoy Your Life’. De titel wordt zowel inhoudelijk als muzikaal verbeeld: in de positieve tekst en in de jubelende koortjes, rondcirkelende synthesizerbeats en het disco-refrein. Voor tekst en titel was ze geïnspireerd door de woorden van de Amerikaanse soulzanger Beverly Glenn Copeland, die het in een van zijn nummers zegt: ‘My mother said to me: enjoy your life’. Romy samplede zijn gebarsten stem, nam de boodschap over en weefde deze door haar dansvloerhit.
„Toen ik het lied voor het eerst hoorde, tijdens zijn concert, ervoer ik het als een welkom geheugensteuntje. Plezier als manier van leven, dat vond ik een bevrijdende gedachte. Het bracht me terug naar het pure geluksgevoel dat bijvoorbeeld muziek je kan geven. Doordat mensen in mijn omgeving plotseling zijn weggevallen, was die mogelijkheid uit beeld geraakt. Copeland gaf me een moment van helderheid.”
Hoewel het een persoonlijk inzicht was, gebruikte Madley Croft toch andermans woorden voor haar tekst. „Ik durfde het niet zelf zo te formuleren, alsof dat nog te hoog gegrepen was. Ik was blij dat Copeland het me voorzegde.”
Denkt ze dat haar moeder ooit zoiets had zullen zeggen? Ze is even stil. „Ja”, zegt ze dan stellig. „Mijn moeder lijkt op haar zuster en bij haar zag ik ook die levenshouding. Ze maakte moeilijke dingen mee, maar wist tegelijk hoe ze plezier kon hebben. Zo hoop ik het ook te kunnen doen.”
